Program „Czyste powietrze” funkcjonuje w Polsce już od 2018 roku. Jego celem jest poprawa jakości powietrza, jakim oddychamy, poprzez wymianę źródeł ciepła i poprawę standardów energetycznych budynków. Przede wszystkim oznacza to walkę z tzw. kopciuchami, czyli nieefektywnymi piecami opalanymi węglem. Kto może skorzystać z dotacji? Jakie zmiany w programie przyniesie rok 2022?

Kto może ubiegać się o dofinansowanie?

Program „Czyste powietrze” jest przeznaczony dla właścicieli domów jednorodzinnych lub wydzielonych w budynkach jednorodzinnych lokali mieszkalnych z osobną księgą wieczystą. Dotację możemy uzyskać na termomodernizację domu oraz wymianę starych źródeł ciepła na paliwa stałe na nowoczesne, niskoemisyjne instalacje. W ciągu najbliższych 10 lat rząd planuje wydać na dofinansowania 103 mld zł, przy planowaniu prac modernizacyjnych warto więc sprawdzić, czy możemy zostać beneficjentami programu.

Zmiany w programie w 2022 roku

Dotychczas w programie „Czyste powietrze” wyodrębniano dwie grupy beneficjentów. Jedna z nich, spełniająca określone kryteria dochodowe, mogła ubiegać się o podwyższenie kwoty dotacji. Teraz Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dodał kolejny, niższy próg dochodowy. Osoby, które go nie przekroczą, będą mogły ubiegać się o dotację pokrywającą do 90% kosztów inwestycji (maksymalnie 69 tysięcy zł).

Ponadto, od 1 stycznia 2022 roku nie będzie już możliwy zakup kotła na węgiel z dotacją. Do listy dofinansowywanych przedsięwzięć dopisano natomiast zakup kotła dwupaliwowego na drewno kawałkowe i pellet.

Wspierane modernizacje i maksymalne kwoty dofinansowania

W ramach programu wydzielone zostaną trzy grupy beneficjentów. Pierwsza z nich, czyli osoby o dochodach nieprzekraczających 100 tys. zł rocznie, może zdecydować się na jedną z trzech opcji finansowanych przedsięwzięć:

• Opcja 1 to demontaż nieefektywnego pieca lub kotła i zastąpienie go pompą ciepła (gruntową lub powietrze-woda). Urządzenie może służyć tylko ogrzewaniu lub zapewniać także obieg ciepłej wody użytkowej. Maksymalna kwota dotacji to 30 tys. zł dla projektu z fotowoltaiką lub 25 tys. zł w przypadku, gdy takiej instalacji nie będzie.
• Opcja 2 także zakłada demontaż nieefektywnego źródła ciepła oraz zakup i montaż kotłowni gazowej lub innego źródła ciepła niż te wymienione w opcji 1. Maksymalna kwota dotacji to 25 tysięcy (projekt z instalacją fotowoltaiczną) lub 20 tysięcy złotych (projekt bez instalacji fotowoltaicznej).

W obu tych opcjach mogą zostać wykonane dodatkowe elementy (można wybrać więcej niż jeden) takie jak: zakup i montaż nowej instalacji ogrzewania centralnego (mogą to być także kolektory słoneczne), instalacji fotowoltaicznej, wentylacji mechanicznej, ocieplenia przegród budowlanych. Dofinansowanie może też zostać przyznane na przygotowanie dokumentacji (audyt energetyczny, projekt, ekspertyzy).

• Opcja 3 to możliwość dla tych, którzy nie będą wymieniali swojego źródła ciepła. W jej ramach można dostać maksymalnie 10 tysięcy złotych dofinansowania na zakup i montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, zakup i montaż ocieplenia przegród budowlanych, drzwi, okien i bram garażowych oraz na wykonanie dokumentacji, tak jak w przypadku 1 i 2 opcji.

Druga grupa beneficjentów to osoby o dochodach nieprzekraczających 1564 zł na osobę w gospodarstwach wieloosobowych lub 2189 zł w gospodarstwach jednoosobowych. Tutaj do wyboru są dwie opcje:

• Opcja 1 – demontaż nieefektywnego źródła ciepła oraz zakup i montaż kotłowni gazowej lub nowego źródła ciepła. Dodatkowe elementy, które mogą być objęte dofinansowaniem to: zakup i montaż nowej instalacji ogrzewania centralnego lub ogrzewania i c.w.u., instalacji fotowoltaicznej, wentylacji mechanicznej, ocieplenie przegród budowlanych, drzwi, okien i bram garażowych oraz dokumentacja. Dofinansowanie może tu sięgnąć 37 tysięcy złotych, jeśli zdecydujemy się na instalację fotowoltaiczną. Bez tej instalacji maksymalny poziom dofinansowania to 32 tysiące złotych.
• Opcja 2 – nie zakłada demontażu starego źródła ciepła, obejmuje natomiast: zakup i montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, zakup i montaż ocieplenia (przegród budowlane, drzwi, okna, bramy garażowe), wykonanie dokumentacji. Maksymalna kwota dotacji to 15 tys. złotych.

Trzecią grupą beneficjentów będą osoby, które są uprawnione do pobierania zasiłków stałych, okresowych, rodzinnych, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub osoby, które spełniają kryterium dochodowe (dochód do 900 zł na osobę w gospodarstwach wieloosobowych lub 1260 zł w gospodarstwach jednoosobowych). Tu dofinansowania będą najwyższe – do 69 tysięcy złotych.

Gdzie składać wnioski o dotację?

Wniosek można składać przez Internet za pomocą serwisu gov.pl – wówczas musimy dołączyć skany wymaganych dokumentów w formie elektronicznej i podpisać wniosek za pomocą podpisu kwalifikowanego lub profilu zaufanego – albo też poprzez właściwy Urząd  – wydrukowany wniosek z Portalu Beneficjenta (aplikacji dostępnej na stronie Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej) wraz z załącznikami należy złożyć osobiście w Urzędzie. Można także przesłać wniosek przesyłką pocztową lub kurierską.

Mamy także możliwość składania wniosków w banku, starając się o Kredyt „Czyste Powietrze”. Bank po przyznaniu dotacji wypłaci kredyt. W przeciągu 18 miesięcy będziemy musieli zrealizować inwestycję i złożyć wniosek o jej rozliczenie. Po pozytywnej weryfikacji dokumentów środki z programu trafią na rachunek kredytu i będą zaksięgowane na poczet spłaty kapitału kredytowego.

Wnioski w ramach programu można składać do końca czerwca 2027 roku. Warto jednak nie zwlekać z podjęciem decyzji o inwestycji, bowiem jeśli zainteresowanie dofinansowaniem będzie duże, środki mogą wyczerpać się wcześniej.