Montaż instalacji fotowoltaicznej zmniejsza nasze rachunki za prąd – to oczywiste stwierdzenie. Za co dokładnie będziemy musieli płacić, a które opłaty nie będą nas już dotyczyły? Jakie pozycje będą wyszczególnione na przychodzących fakturach? Podpowiadamy!

Pozycje na rachunkach za prąd

Każdy rachunek za prąd składa się z kilku pozycji, które zsumowane dają ostateczną kwotę do zapłaty. Rzadko zastanawiamy się nad częściami składowymi naszych faktur. Wśród stałych opłat, niezależnych od naszego zużycia energii, na rachunku znajdziemy także takie elementy jak:

• Opłata abonamentowa – opłata za odczyt i kontrolę licznika, dotyczy też prosumentów;
• Opłata stała sieciowa – opłata stała za korzystanie z sieci, niezależna od zużycia, dotyczy też prosumentów;
• Opłata handlowa – stała kwota opłaty za obsługę klienta, zwykle jej wartość to kilkanaście zł, obowiązuje w niektórych taryfach, może dotyczyć także prosumentów.

Elementami bezpośrednio zależnymi od naszego zużycia energii są te pozycje na naszej fakturze:

• Opłata zmienna sieciowa – związana z kosztami dystrybucji;
• Opłata jakościowa – związana z kosztami utrzymania systemu energetycznego;
• Opłata przejściowa – stawka związana z kosztami likwidacji kontraktów długoterminowych, uzależniona od rocznego zużycia energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, dotyczy też prosumentów;
• Opłata mocowa – także uzależniona od rocznego zużycia energii w gospodarstwie, wynika z wprowadzonego mechanizmu pokrycia kosztów mocowych dostawców energii, ma zapewnić stałość dostaw;
• Opłata OZE – związana z zapewnieniem dostępności energii ze źródeł odnawialnych, wprowadzona na mocy ustawy o odnawialnych źródłach energii.

Prosument (czyli osoba będąca jednocześnie wytwórcą prądu dzięki instalacji fotowoltaicznej i jego konsumentem) na swoim rachunku zobaczy koszty związane z opłatą abonamentową, stałą sieciową, przejściową i mocową. W niektórych sytuacjach (konkretne plany taryfowe) może też pojawić się opłata handlowa.

Zmiany w rachunkach po zainstalowaniu paneli fotowoltaicznych

W przypadku osób rozliczających się z dostawcą energii elektrycznej w systemie opustów (obowiązującym wszystkich tych, którzy dokonali przyłączenia instalacji do sieci przed 1 kwietnia 2022), rachunki za prąd wynoszą zazwyczaj kilkanaście zł miesięcznie i ograniczają się jedynie do kosztów stałych. Na fakturze znajdziemy w tym przypadku takie pozycje jak:

• Energia czynna pobrana – ilość energii pobranej z sieci w momencie, gdy zapotrzebowanie było większe, niż produkcja naszej instalacji;
• Energia czynna oddana – ilość energii oddanej do sieci, gdy zapotrzebowanie było mniejsze niż nasza produkcja;
• Saldo energii – wyliczenie i zbilansowanie wartości energii zużytej i wprowadzonej do sieci;
• Magazyn energii – nadwyżki energii możliwe do wykorzystania w okresie kolejnych 365 dni.

Inaczej będą wyglądać rachunki w przypadku osób rozliczanych w systemie net-billingu. Tu energia pobrana będzie musiała być zakupiona po aktualnej cenie rynkowej. Nadwyżki zaś będą sprzedawane do sieci według średniej ceny rynkowej energii elektrycznej (Rynek Dnia Następnego) z poprzedniego miesiąca kalendarzowego w początkowej fazie wprowadzania zmian. Docelowo ceny sprzedawanego prądu zmieniać się będą dynamicznie, z godziny na godzinę. Nowy system nie pozwoli zatem na wirtualne magazynowanie nadprodukowanej energii i zużycie jej w okresie zmniejszonej produkcji z paneli. Pierwsze rachunki z rozliczeniem w nowym systemie będą wystawiane po 1 lipca 2022 (dla nowych prosumentów w okresie od 1 kwietnia do 30 czerwca będzie obowiązywał jeszcze system opustów).

Okresy rozliczeniowe dla rachunków za prąd

Sprzedawcy oferują kilka możliwych okresów rozliczeniowych do wyboru – między kolejnymi odczytami licznika może minąć miesiąc, dwa miesiące, pół roku lub nawet rok. W przypadku prosumentów warto zdecydować się na dłuższy okres rozliczeniowy, bowiem produkcja zmienia się w ciągu roku – okresy bardziej wydajnej pracy paneli w czasie wiosny i lata zrównoważą mniejszą wytwórczość jesienią i zimą. Im krótszy okres rozliczeniowy, tym większa może też być opłata abonamentowa, związana z koniecznością dokonywania częstszych odczytów licznika.

Roczny okres rozliczeniowy nie oznacza jednak, że dostaniemy jedną fakturę za cały rok. W przypadku okresów dłuższych niż miesiąc, rozliczenie następuje na podstawie prognozy zużycia, biorąc pod uwagę rachunki z poprzedniego roku. Dla osób, które dopiero zainstalowały panele fotowoltaiczne to rozwiązanie niekorzystne, bowiem prognozy nie uwzględnią zmian w ilości zużywanego prądu z sieci. W takiej sytuacji można zdecydować się na różne rozwiązania: opłacać zawyżone prognozy, a później rozliczyć kwotę nadpłaty na poczet kolejnych rachunków lub po zakończeniu okresu rozliczeniowego złożyć wniosek do operatora o jej zwrot. Jeśli nie chcemy opłacać rachunków według nietrafionych prognoz możemy też wystosować do sprzedawcy pismo z prośbą o zmniejszenie wysokości faktur do opłat stałych – ewentualne niedopłaty rozliczając po zakończeniu okresu rozliczeniowego.

Niezależnie od tego, czy korzystać będziemy jeszcze z systemu opustów, czy już z systemu net-billingu, fotowoltaika widocznie obniży nasze rachunki za prąd. W przypadku net-billingu warto pomyśleć o zwiększeniu poziomu autokonsumpcji przez montaż magazynów energii lub też pomp ciepła, aby nasza instalacja była jak najbardziej wydajna.